Większość związków chemicznych wprowadzonych do organizmu drogą pokarmową (celowo lub przypadkowo), wziewnie i przez skórnie ulega w wątrobie swoistej obróbce i wydaleniu z żółcią i moczem. Jednak niektóre z nich mogą powodować uszkodzenie wątroby, szczególnie są to substancje pochodzenia przemysłowego, roślinnego oraz niektóre leki.
Objawy toksycznego uszkodzenia wątroby są w znacznym stopniu zbliżone do objawów klasycznych chorób tego narządu. Dlatego też niezmiernie ważne jest przeprowadzenie wywiadu z chorym lub jego otoczeniem, pozwalające ustalić kontakt chorego z substancjami chemicznymi lub rodzaj zażywanych leków. Istnieją dwa mechanizmy uszkodzenia wątroby.
Pierwszy z nich to działanie bezpośrednie uszkadzające komórki wątrobowe, bez współudziału współudziału innych mechanizmów. Drugi, to zmiany zachodzące w wyniku reakcji autoimmunologicznej (nadwrażliwości) zapoczątkowanej przez toksynę i skierowanej przeciwko tkankom wątroby.
Czynniki toksyczne i rodzaje uszkodzenia wątroby:
- zastój żółci (cholestaza) – czynnikami uszkadzającymi są: steroidy anaboliczne, tyreostatyki, chemioterapeutyki, antykoncepcyjne środki doustne
- stłuszczenie wątroby – powodują chemioterapeutyki
- zapalenie wątroby – wywołują środki znieczulające, przeciwdrgawkowe, hipotensyjne, chemioterapeutyki, moczopędne, przeczyszczające
- martwica wątroby – wywoływane są przez węglowodory, metale ciężkie, grzyby (muchomor sromotnikowy), leki przeciwbólowe, alkohole